Auteur: Hendrik Carette

De zwarte paapse Papini

 

 

In bijna alle kerkprovincies; van Roermond tot Rome

            en van Mechelen tot Milaan

mompelden toen, in zijn tijd, bijna alle abten,

            bekeerlingen en kapelaans zijn naam.

 

Helaas in elk huis waar God als heerser huist,

            sluipt ook de Satan binnen, vermomd

als Florentijn, als jonge non, als onstuimige seminarist,

            of onzichtbaar als een onzichtbare Gog.

 

Vijf vadem diep in de Etruskische grond

            onder een grijze gebroken deksteen

ligt nu zijn wit geworden gebeente

            dat niemand opgraaft, verzamelt en vereert.

 

Hendrik Carette

Het enigmatische leven van Louis Baretta

 

Il faut pouvoir peindre des cris –

les clameurs de l’âme.

 

 

Werd hij beschermd door een barones?

Bleef hij een occultist tot in de kist?

 

Of was hij een schuwe gedrongen zomervogel

in de kooi van zijn krochtachtig atelier?

 

Hoe hevig was hij doordrenkt door de mystiek

en de koorts van zijn raar en naar leven?

 

Hoe dan ook: wie zijn fel besmeurde sanguines

bekijkt raakt bespat door dat bloed van Christus.

 

En haakt naar andere vragen en antwoorden.

 

Bovendien werd hij ook nog verneukt tot craquelé

door de dove kwartels van de domme kritiek.

 

 

Hendrik Carette

Jaaroverzicht (2012) van mijn publicaties in diverse periodieken

 

1. Limonov : provocateur en nationaal-bolsjewist, artikel in het maandblad Meervoud nr. 173, januari 2012, p. 43.

 

2. Borges en al zijn gedichten, essay over Alle gedichten van Jorge Luis Borges vertaald door Barber van de Pol en Maarten Steenmeijer (Amsterdam : De Bezige Bij, 2011) in de Mededelingen van het C.D.R. (Centrum voor Documentatie en Reëvaluatie) nr. 191, 2 april 2012.

 

3.- Een niet zo geniale en niet zo geestige dichteres (gedicht) in het boek De Nederlandstalige poëzie in pocketformaat (samenstelling Philip Hoorne en Chrétien Breukers), Maassluis : Compaan Uitgevers, 2012, ISBN : 978-94-903749-0-7, p. 245.

 

4. – De thee van Amélie Nothomb en de gal van Patrick Roegiers, polemisch artikel in Gierik & NVT, lentenummer over Belgische Franstalige schrijvers in Parijs, nr. 114, 2012, p. 52 – 53.

 

5. – Een aristocratische hond, gedicht opgedragen aan Charlotte Mutsaers, uitgekozen door de Nederlandse website ‘De Contrabas’ in de rubriek  ‘Gedichtenforum’. 

 

6. – Het wonderlijke woordenweb van Hubert van Herreweghen (essay met een bibliografie) in TeKos, nr. 145 (2012) , p. 54 – 57.

 

7. – We zijn nog met veertig (gedicht) in het zestiende Jaarboek  Joris van Severen (Ieper: Studiecentrum Joris van Severen, 2012), p. 205, ISBN 9789076057149.

 

8. –  Voorbij de strofegrens en de witregel, essay over het magistrale studieboek De gong & de rookberg van prof. Piet Gerbrandy, in Poëziekrant, mei 2012, p. 60 – 63.     

 

9. – Begrafenis van Emil Cioran in Parijs (gedicht) in TeKos, nr. 146 (2012), p. 57

 

10. – Requiem voor Zulma of de slangenbeten van het gemis (essay over Willy Spillebeen) in kunsttijdschrift Vlaanderen, nr. 339, febr. 2012, p. 44- 46.

 

11. – Vierdelige gedichtencyclus over Nescio, in het Zeeuwse tijdschrift Ballustrada, jaargang 26 nr. 1/2 , p. 20-24, (2012) met de gedichten ‘Nescio en de oorden die hij heeft gezien’, ‘Nescio en de naaktheid van naakte vrouwen’, Nescio en de God van Nederland’, ‘Nescio en de anderen’.

 

12. – Meester Hans Memlinc (gedicht) werd gedrukt, gesigneerd  en te koop aangeboden aan de leden van de  Vriendenkring Kunst Houtland (Torhout, 2012).

 

13. – Zes gedichten (‘Gouden tijdperk’, ‘De dingen die mij omringen’, ‘Het harde vers van Ida Gerhardt’, ‘Een kasteel in Moravië, een kamp in Siberië’, ‘Aan de Adriatische Zee’, ‘De mystieke Borges’ ) in Poëziekrant, augustus-september 2012, p. 76-81.

 

14. – Laaglandse poëzie, bloemlezing met summier commentaar bij tien geliefde dichters (Michiel de Swaen, Hugo Nestor Verriest, Arnold Sauwen, Hubert van Herreweghen, Wilma Stockenström, Renaat Ramon, Henri-Floris Jespers, Herwig Verleyen, Frans Deschoemaeker en Benno Barnard) in het Zeeuwse tijdschrift Ballustrada , jaargang 26, nr. 4/5 , (2012) p. 41- 51.

 

15.- Eenentwintig Japanse haiku’s van de laatste Dietse dichter, in ADJV-Schriften, Ieper: Bijdragen tot de geschiedenis van het Algemeen Diets Jeugdverbond, nr. 21, 4^de trimester, 2012, p.23-26.

   

16. – Een ware zendeling van de poëzie (In memoriam J. Bernlef) in Poëziekrant, oktober-november 2012, p. 69, jaargang 36 nr. 6.      

 

Hendrik Carette,

Schaarbeek, Driekoningen (6 januari) 2013

Wanneer het eigenlijk begon

 

 

                                                          Van Sapho ben ik gaan houden

                                                          sinds de vernietiging

                                                          haar teksten heeft ingekort.

                                                         

                                                          Hans Faverey, Hommage à Sapho

 

 

Lang voor Thucydides en lang

voor de komst van de Moabieten.

 

Lang voor Michiel de Swaen van Duinkerke

als heelmeester door ‘t bos en het hommelland

naar Brugge reisde

om daar zowaar in het jaar 1700…

 

Lang voor Paul Celan over de Boekawina trok

en lang voor de Duitse dichteres Ulla Hahn

zonder Teutoonse zwaartillendheid

een gedicht over Rome schreef

dat eindigde met de sonore woorden:

Minestrone Mamma mia

Dolce Duce Du…

 

Hendrik Carette 

Eenentwintig Japanse haiku’s van de laatste Dietse dichter  

                                                                                      

Le haïku a cette propriété quelque peu fantasmagorique que l’on s’imagine toujours pouvoir en faire soi-même facilement.

                                                          Roland Barthes, L’empire des signes

 

1.

 

Tussen land en zee

ligt het laag getijdenland.

Ik wacht op de vloed.

 

2. 

 

Groen kleurt die rivier

bij de bocht aan de oever

waar druiven rijpen.

 

 

3.  

 

De weg door het wad

wordt een diepe waterplas.

Mijn laarzen plonzen.

 

4.  

 

Mijn bestofte stok

lijkt de staf van een pelgrim

die nergens heengaat.

 

5.  

 

Niemand hoort mij hier

op de top van een hoog duin

waar ik staar naar zee.                                                                           

 

 

6. 

 

Haar zijden waaier

zorgt voor een tropisch briesje  

in haar cleavage. 

 

 

7. 

 

Onder de veren

van de sperwer stuwt het hart

harder en sneller.

 

8. 

 

Ach, dit is het land

dat meer dan eens mijn voeten

heeft mogen voelen.

 

9. 

 

Die plompe toren

helpt de zeelieden niet meer.

Hij staat al te ver. 

 

 

 

 

10. 

 

De magnolia bloeit

met tulpvormige bloemen

maar blijft een bastaard.

 

11.

 

In het donker woud

verscholen vind ik zijn hut.  

De plek is ontgrond.   

 

 12.

 

Honderden meters

hoog aan de zomerhemel 

zingt die leeuwerik.        

           

13. 

 

In die harmonie

spelen pijpers de muziek.

Niet de trommelaars.    

 

 

14.

 

Is dat vuur dat smeult

het heilig vuur dat nog brandt

of slechts een strovuur?

 

 

 

 

15.

 

Die zwarte lijster 

maakt mij elke morgen blij

met zijn lang gezang. 

 

 

16.

 

Met al zijn wortels

boven de harde rotsgrond

groeit de wonderboom.

                                                                                            

         

17.

 

De dichter slaapt slecht.

De zandman moet lang wachten    

tot de Muze komt.   

 

 

18.

 

De Blauwe Vinvis 

glijdt doorheen de wateren  

van zijn oceaan.   

 

19.

 

Die rode lakverf

op die Japanse Toren

glanst zo in de zon.

 

20.

 

De top blijft besneeuwd.

In de verte rijst de berg

– het is een vulkaan.  

 

21.

 

Als jonge grijsaard

wil ik het doen na de noen:

een uiltje vangen.

 

 

Hendrik Carette

                                                                                      

 

                                                                                 

                                                                          

                                             

                                

Dankwoord bij de uitreiking van een oorkonde

 

Ik heb al een oorkonde van Gerard Reve, die ik bezocht met mijn eerste uitgever Johan Sonneville in het zuiden van Frankrijk in een verlaten spookdorp van het departement de la Drôme. Later zond de adelborst Saint-Remy (Remy de Muynck) mij vanuit Antwerpen een oorkonde die bij mij thuis in de gang als een diploma werd opgehangen en waarop ik op 10 mei 1979 tot waarachtig dichter werd geslagen. Op 17 maart 2009 zond mijn goede vriend Renaat Ramon mij een gedicht dat nu aan de muur van de salon hangt en waarvan de derde strofe luidt :

                       Velen benijden ons,

                       want wij kennen de holle wegen

                       van het zwarte woud, de wingewesten,

                       de heimelijke gang van de zoeaven

                       en Zwijndrechtse Nieuwlichters.

                       En ja, we gaan om met drosten,

                       douairières, poldermeesters, dijkgraven.

Een paar jaar geleden zond mijn goede maar soms vreemde vriend Herwig Verleyen mij alle nodige documentatie om een kleine plas, een iets grotere zandbank, een kwelder, een vaargeul, een kleine ondiepte, een lap zee in de zompige wadden van de waddenzee te  kunnen bezitten. En dit voor de betaalbare som van tien tot twintig euro of meer en aldus als het ware symbolisch te kopen en zo het hele waddengebied te vrijwaren tegen de gasboringen en andere calamiteiten die de natuur aldaar in Friesland, ons klein idyllisch Siberië, zouden kunnen verstoren. Zodat ik heden niet zozeer een grootgrondbezitter ben, maar een kleine eigenaar van onze eigenste zo wonderlijke waddenzee…             

 En de voorbije week zond Wido Bourel, afkomstig uit Kaaster in Zuid-Vlaanderen en heden wondende in de Merellaan in Bouwel  in de Kempen  (de vorige winnaar van de Ferdinand Snellaert-prijs) mij zowaar opnieuw een oorkonde. Ditmaal met het mooiste Frans-Vlaamse woord van het jaar 2012. Het woord Ruschenbusche…  

            En vandaag ontvang ik opnieuw een oorkonde voor de Ferdinand  Snelleaert-prijs.  Wat moet ik met al die oorkonden? Beste vrienden, landgenoten en medestrijders : mijn eeuwige verloofde (ze luistert niet toevallig naar de naam Beatrijs)  bewaart al deze oorkonden als de documenten van een excentriek museum in het vervallen herenhuis dat wij samen bewonen als de laatsten der Mohikanen in het getto van Schaarbeek waar nu nog altijd de geest van Emanuel Hiel of van Michel de Ghelderode rondwaart tussen onze landgenoten die geen landgenoten zijn maar zwaar bebaarde schreeuwerige moslims die enkel de Koran lezen en helaas nooit of nooit een psalm van de psalmist, een gebed voor het vaderland, een heerlijk prinsenlied, een lied van de bijna verboden Jef Elbers of een gedicht van uw niet zo nederige dienaar hebben beluisterd.  

 

Vive le gueux et vive la république   !

 

Hendrik Baudewijn Carette,

Brussel, 9 juni 2012

Carette op kruissnelheid!

 

Zo luidde aanvankelijk de titel boven het interview dat de lucide en charmante Sofie Rycken had met de dichter Hendrik Carette in de Poëziekrant van december 2011 (jaargang 35 nr. 8, p. 84 – 91).

En dat hij op kruissnelheid vaart moge duidelijk zijn, want hier volgen enkele gegevens over zijn recente publicaties : 

In Het Liegend Konijn  van oktober 2011 (jaargang 9 nr.2, p. 56 en 57)  werden de gedichten ‘Het geheime leven’ en ‘Levenskoers en levensvernieuwing’ gepubliceerd. 

In het boek De Nederlandstalige poëzie in pocketformaat (Maassluis, 2012), samengesteld door Philip Hoorne en Chrétien Breukers, staat op pagina 245 het nu al beruchte gedicht ‘Een niet zo geniale en niet zo geestige dichteres’.      

In de Mededelingen van het C.D.R. (Centrum voor Documentatie & Reëvaluatie)  stond op pagina 3 van het nr. 189 (31 januari 2012) zijn reisgedicht ‘Een dag op de Gran Sasso (Campo Imperatore)’.

Het kunsttijdschrift Vlaanderen publiceerde in februari 2012 (in het nr. 339, p. 44-45) zijn essay ‘Requiem voor Zulma of de slangenbeten van het gemis’ over de dichtbundel Blues om wat blijft van de dichter Willy Spillebeen.

In het lentenummer (nr. 114, 2012) van het ‘Literair tijdschrift met initiatief’ Gierik & NVT over Belgische, Franstalige schrijvers in Parijs’ verscheen zijn artikel ‘De thee van Amélie Nothomb en de gal van Patrick Roegiers’.

 

Wat mogen we de komende maanden nog verwachten?

  

1. In de nog te verschijnen Poëziekrant van maart-april 2012 zijn essay met als titel ‘Voorbij de strofegrens en de witregel’ over het studieboek van Piet Gerbrandy De gong en de rookberg.
2. In één van de komende afleveringen van de Mededelingen van het C.D.R.  zijn essay ‘Borges en al zijn gedichten’ over het boek Alle gedichten van Jorge Luis Borges.
3. In het 16^de jaarboek Joris van Severen (Ieper: Studiecentrum Joris van Severen, 2012) zijn prozagedicht ‘We zijn nog met veertig’.
4. In het Zeeuwse literair tijdschrift Ballustrada verschijnt  in de maand mei van 2012 zijn vierdelige gedichtencyclus over de Nederlandse schrijver Nescio.
5. Het korte (vijfregelige) gedicht over het leven en het werk van de peintre maudit Louis Baretta (1866 – 1928) wacht op publicatie in de Mededelingen van het C.D.R.

 

Veel lectuuravontuur,

 

H.B.C. (een trouwe fan van Hendrik Carette) 

 

De twaalf beste Nederlandstalige boeken uit het voorbije jaar 2011

(voor elke maand minstens één boek)

 

                                   Wo nehme ich nur all die Zeit her, so viel nicht zu lesen.

                                                                                                         Karl Kraus

 

 

Dronken van het leven, Hans Olink, Atlas. Biografie van de vergeten schrijver , journalist en zwerver A. den Doolaard. Zijn leven laat zich lezen als een spannende roman, maar dan geen zinloze saaie roman. Te meer omdat deze man in zijn wilde jaren ook een moord zou hebben gepleegd.

 

Conversaties,Jan Siebelink, De Bezige Bij. Met een kort voorwoord van Oscar van den Boogaard. Essays van een voormalige leraar Frans over veelal Franse auteurs met een bijzondere vermelding voor de essays over Pierre Drieu la Rochelle, Julien Green, Cioran en de beruchte gebroeders de Goncourt.

 

Krijg nou de lyriek, Benno Barnard, Atlas. Deze Nederbelg woont al lang in het zuiden van Brabant en heeft al lang bewezen dat hij een goed dichter is en een scherp essayist. In het tijdschrift Nexus (nr. 58, 2011) dat in Tilburg verschijnt staat zijn ‘Lofzang op de taalgrens’. De laatste verrassende versregel van zijn merkwaardige bundel eindigt met het korte imperatief : Bewonder elkaar.

    

 Anna Bijns van Antwerpen, Herman Pleij, Bert Bakker. Anna Bijns was geen papenvreter, maar protesteerde fel tegen het protestantisme en de ketterijen van Luther en Calvijn. Deze biografie beschrijft en benadert het leven en de rijmende verzen van deze felle zestiende-eeuwse dichteres. Het is de liefde die haar had gekwetst. De brandende niet te stelpen liefde.

 

Bemande essays, H.J.A. Hofland, De Bezige Bij. Deze oude journalist en columnist is de nestor (geboortejaar 1927) van de Nederlandse schrijverij. Hij kan over alles en allen schrijven. Zowel over de Russische revolutie als over de figuur van de legendarische Jacques Gans. Hij ontving dan ook de P.C. Hooftprijs die niet aan iedereen is gegeven.

 

Het gevaarlijke boek, Christopher Krebs, Spectrum. Uit het Engels vertaald. Over De Germania van de beroemde Romeinse senator en schrijver Cornelius Tacitus en de opkomst van het nazisme in ons machtige (ook nu weer) buurland. Heinrich Himmler droomde in zijn dagboek van dit Latijnse geschrift en de volledige Engelse titel maakt alles duidelijk : A most dangerous book. Tacitus’ Germania from the Roman Empire to the Third Reich.

 

Dienstreizen van een thuisblijver, Maarten ’t Hart, De Arbeiderspers. In de altijd goede reeks van het Privé-domein werd dit boek verleden jaar al zes keer herdrukt. Anna Enquist wordt ontmaskerd in ‘Een dienstreis naar Göteborg’, want deze echt hollandse nuchtere jongen is altijd open en eerlijk en dus soms zeer geestig en spitant. En hij durft ook soms polemisch te worden en biedt een inkijk tot diep in de realiteit achter de schermen.

 

Alle gedichten, Jorge Luis Borges, De Bezige Bij. Prachtige verzamelbundel van de allergrootste dichter van de vorige eeuw. Met de originele gedichten in het Spaans afgedrukt naast de vertalingen in het Nederlands. Wie nog nooit een gedicht van deze Argentijn heeft gelezen, weet niet wat de dichtkunst vermag. Bijna elk gedicht is gewoon een literair wonder. Een postmoderne Vergilius. 

 

De Nederlandse maagd, Marente de Moor, Querido. Meeslepende mooie  roman over een jonge vrouw uit Maastricht die schermlessen volgt in een kasteel in het nabije Aken bij een Duitse aristocraat (een ex-vriend van haar vader) die haar ontmaagdt en haar alles leert over het floret, de sabel, de degen en de rapier en het mannelijke wapen van de man. Koel en scherp geschreven.

 

Je moet je leven veranderen, Peter Sloterdijk, Boom. Uit het Duits vertaald door Hans Driessen die ook al Nietzsche heeft vertaald. Deze filosoof van Dietse afkomst slaagt erin om telkens weer een moeilijk boek te schrijven. Een boek voor gevorderden en zoekenden. Vier à vijf bladzijden per dag is meer dan voldoende om niet waanzinnig te worden. Je zou bijna een maand in een klooster moeten leven om notities te nemen of om dit boek traag uit te lezen. Zijn hoofdstuk over de Roemeense in het Frans schrijvende Emil Cioran ‘Boeddhisme in Parijs’ is gewoon geniaal.

 

Vrede op Ithaca, Sandor Marai, Wereldbibliotheek. Wie ooit zijn onovertroffen meesterwerk Gloed heeft gelezen, begint ook aan zijn andere boeken die alle uit het Hongaars werden vertaald. Een tragische grootmeester uit Midden-Europa die zelfmoord pleegde in 1989 en geboren werd in 1900. De mens is geen gewoon dier en geen goddelijk wezen, maar heeft nog wel een goddelijke vonk in zijn lijf en leden. De geest van Marai heeft dit via zijn pen en zijn stem meer dan eens bewezen. Misschien is dit wel zijn laatste boek dat ook dit keer postuum werd uitgegeven.    

 

Het groteske, Jacques De Visscher, Klement/Pelckmans. De ondertitel : ‘Verschijningsvormen en betekenissen van menselijke excentriciteit’. Wie nu eenmaal wat excentriek is, weet graag wie hij is en hoe hij leeft en zweeft. Deze zwaar onderschatte cultuurfilosoof is altijd aangenaam om te lezen, omdat hij zoveel weet en zo goed schrijft. Elk boek van deze man is een ware verrijking en wordt ook een te bewaren naslagwerk.

 

                                                                                                     Hendrik Carette