Maand: juli 2022

Keer terug naar uw dorp!

Het ‘Keer terug naar uw dorp’, waarop Franstalige tegenbetogers in de jaren zestig Vlaamse betogers in Brussel onthaalden, had blijkbaar diepe historische wortels.

                                 Frank Judo, Het bewaren waard                                              

            Toen ik als piepjonge betoger in Brussel marcheerde in de Marsen op Brussel in het begin van de jaren zestig van de vorige eeuw werden wij verwelkomd door rabiate Franstalige tegenbetogers met een plakkaat waarop stond: Keer terug naar uw dorp!  Mijn zes jaar oudere broer Antoon en ikzelf waren toch wat verbaasd. Wij kwamen beiden uit de oude stad Brugge wat toch bezwaarlijk een dorp kon worden genoemd. En vele andere betogers kwamen uit Antwerpen, Gent, Mechelen en Kortrijk wat ook toen toch al geen dorpen waren. De minachting die uit deze slogan sprak betekende toen dat wij werden beschouwd als kleine boeren die geen Frans konden of wilden spreken en die de pretentieuze grootstad Brussel toen twee keer onveilig maakten met die massale optochten of die Marsen op Brussel. Vele jaren later woon ik al meer dan die decennia in Schaarbeek waar de nu vergeten rebelse flamingant Emmanuel Hiel woonde.

            Jan Greshoff, de Nederlandse vriend van Willem Elsschot, woonde ook ooit in Schaarbeek en emigreerde naar Zuid-Afrika toen het daar voor blanken nog veilig was. De Zuid-Afrikaanse schrijver John Coetzee emigreerde dan weer naar Australië. Leo Poppe vluchtte naar Argentinië. Hendrik de Man vestigde zich in Zwitserland. Stefan Brijs schreef al een boek over zijn nieuw thuisland Andalusië. Ezra Loomis Pound emigreerde naar Italië en zijn graf bevindt zich in Venetië. Lev Trotski vluchtte naar Mexico. Gerard Reve stierf in Zulte. Astère Michel Dhondt vestigde zich over de grens in Maastricht. Wies Moens bleef als balling in Nederlands Limburg. Henri Michaux minachtte België en week uit naar Frankrijk. Multatuli overleed in Duitsland te Ingelheim am Rhein. Cyriel Verschaeve overleed in Oostenrijk in Solbad Hall in Tirol. Bernard Groethuysen die geboren was in Berlijn, die een Nederlandse vader had en een Russische moeder, overleed in Luxemburg, de hoofdstad van het piepkleine hertogdom  Luxemburg. Oscar Wilde crepeerde in Parijs. De Baltische baron Roman Fedorovitch Ungern-Sternberg werd in 1921 gefusilleerd door het Rode Leger in Mongolië. Marguerite Yourcenar bezweek in de noordelijke staat Maine van de Verenigde Staten op het eialnd Mount Desert.  James Joyce overleed in Zürich. Simon Leys, de Chinakenner en de man die Mao ontmaskerde, overleed in Canberra, de hoofdstad van Australië. Lord Byron stierf in zijn geliefde Griekenland. De Roemeense filosoof E.M. Cioran overleed in Parijs en schreef daar al tientallen jaren in het Frans. De Noor Karl Knausgard emigreerde naar het zuiden van Zweden. De Amerikaanse blueszanger en banjoman Deroll Adams stierf in Antwerpen. Koningin Christina van Zweden stierf niet in Zweden, maar in de stad Rome waar ook de Oostenrijkse dichteres Ingeborg Bachmann overleed. De Siberische monnik Grigori Raspoetin werd vermoord in de moerasstad St. Petersburg. De kunstschilder Paul Delvaux overleed in Veurne waar ook de priester en pastoor van Beauvoorde Frans Terrie, de vriend van Anton van Wilderode, overleed. De dorpen waar ik wel graag zou terugkeren zijn Lissewege, Houthulst en Schilde. Of gewoon het Heuvelland om Maaike weer te zien. Of naar Aalbeke om aan te schuiven aan een feestelijke vriendendis.

                                                                                             Hendrik Carette

                                                                                  Schaarbeek, 11 juli 2022

De sublieme somberman Remco Campert

            De grote Drie van de Nederlandse poëzie zijn volgens mij Jacques Hamelink, Herman Hendrik ter Balkt en H.C. ten Berge, maar daarvoor was er toch ook nog Adriaan Roland Holst, Hendrik Marsman en Jan Slauerhoff. En achter deze twee beroemde trio’s zweeft de schim van Remco Campert. Wat was ik fier en trots toen in hij in 1975 of 1976 in zijn tijdschrift Gedicht (uitgegeven door De Bezige Bij, waarvan hij de enige redacteur was), –  ik was toen amper dertig jaar oud –   drie gedichten van mij publiceerde in dit tijdschrift (het was nummer zes en het waren mijn drie eerste Friesland-gedichten die voordien werden geweigerd door de Dietsche Warande & Belfort!) waarvan er maar twaalf nummers hebben bestaan. En niet zozeer uit ijdelheid maar omdat dit feit voor mij een persoonlijke bevestiging was of een bewijs dat ik altijd maar gedichten moest schrijven. Altijd maar.       

            Zoals hij de woorden altijd maar in zijn prachtig en triest gedicht ‘Lamento’ dat hij zo goed zèlf kon voorlezen. Zonder stemverheffing, zonder literaire pose. Zonder enige valse sentimentaliteit, zonder hoogdravendheid. Met gevoel voor timing en met zijn heel eigen stem. Licht sardonisch en altijd maar en sourdine. Een groot dichter in zijn kleine open cocon. En deze twee laatste woorden zijn zijn woorden.

                                                                                             Hendrik Carette

                                                                            Schaarbeek, Zondag 10 juli 2022

Zeven brandend actuele vragen

Zijn er nu nog gevaarlijke slangen op het Slangeneiland in de Zwarte Zee?

*

Zou Wladimir Poetin het niet betreuren dat het tsaristische Rusland in de negentiende eeuw het koude onherbergzame Alaska verkocht aan de Verenigde Staten van Amerika?

*

Zou er verlichting en verwarming zijn geweest in de grot van Plato?

*

Wie had ooit gedacht dat de Ronde van Frankrijk voor wielrenners zou beginnen

in de Deense hoofdstad Kopenhagen? Is dit geen chauvinisme van de Fransen?

*

Wie heeft geen angst voor de ontelbare zwarte gaten in de ontstellende ruimte die onze kleine blauwe planeet omringt.

*

Welke geleerde baardaap kan ons genezen van de apenpokken?

*

Wanneer komt mijn Messias mij voorgoed bevrijden van mijn lijden?

Hendrik Carette

Schaarbeek, 1 juli 2022