Piet Thomas werd dit jaar 9O!
Geen beuzelarijen en geen banaal verhaal
De voormalige hoogleraar Piet Thomas (°Aalst, 1929) en dichter, vertaler, bloemlezer, boekenliefhebber maar ook kenner van Cyriel Verschaeve en Stijn Streuvels is een unieke figuur in de wereld van de Letteren. De priester Piet Thomas (°Aalst, 1929) vertaalde meermaals de Oostenrijkse dichter Rainer Maria Rilke in het Nederlands en ook Heinrich Heine, Hölderlin en zelfs de liefdessonnetten van de Franse feministe Louise Labé. Samen met Gaston Durnez (° Wervik, 1928) en Cees Nooteboom (°Den Haag, 1933) is Thomas één der zeer actieve nestors van onze letteren. Op zaterdag 9 november e.k. is er in Alveringem een dag rondom de fel omstreden kapelaan Verschaeve en zijn naoorlogs verblijf in Solbad Hall in Tirol. En hoewel Piet Thomas jarenlang redacteur was van het tijdschrift de Verschaeviana (1970- 1995) is hij geen spreker op dit Verschaeve-colloquium.
Toch blijft hij als spreker (redenaar) en als essayist een zeer belezen man die zijn liefde voor de letteren belijdt zoals een gelovige zijn geloof belijdt en verkondigt. Door zijn hoge leeftijd werd hij nog helemaal niet gehinderd en zijn legendarische honger en dorst naar kennis (geen oppervlakkige wetenswaardigheden) blijven intact en maken van deze man een geestelijk leidsman in de ouderwets goede betekenis van het woord. Zijn hele even staat hij al in dienst van het woord. Het woord van zijn christelijke God en het woord van de profeet en de poëet. En zelfs de ook al omstreden Weense psycholoog Sigmund Freud kent geen geheimen voor deze onvermoeibare leraar en lezer, want in 1969 werd Thomas doctor in de Germaanse letteren met zijn proefschrift ‘De literatuurpsychologische opvattingen en interpretaties van Sigmund Freud en zijn eerste leerlingen’.
Rilke, altijd maar de religieuze en romantische Rilke
Toch is Thomas nog beslist niet aan het eind van zijn (kerk)latijn want in 2019 verschenen opnieuw twee boekwerken van zijn hand: de cyclus “Het leven van Maria” in het Duits Das Marien-Leben van Rilke die als klankrijke vloeiende dichter nog altijd veel mensen begeestert en fascineert. Met zijn vertaling en het korte maar verhelderende nawoord en de sobere verzorgde uitgave van de Leuvense uitgever; de zwaar bebaarde Leo Peeraer is dit boek het zoveelste bewijs van Thomas’ liefde voor het al dan niet heilige boek. Ziehier wat de gelovige Thomas (geen grapje!) schrijft over zijn geliefde en vereerde Rilke: “Hij schreef toen allang niet meer op dezelfde wijze over engelen en Bijbelse figuren als hij in zijn jeugd deed. Was het niet de taak van de dichter zelf de sporen van Gods ondoorgrondelijke werkzaamheid in dingen en mensen aan het licht te brengen? Twee reizen naar Rusland hadden hem ook vertrouwd gemaakt met het orthodoxe geloof, met de orthodoxe liturgie en met een God van broederlijkheid en liefde voor de armen, een God, die zelf een ‘Mittellose’ genoemd kon worden.”
Piet Thomas en Streuvels als fotograaf
Het andere en tweede boek dat dit jaar nog verscheen is een overkoepelend boek over Stijn Streuvels en het nog altijd bloeiende Stijn Streuvelsgenootschap (ook uw dienaar en ondergetekende is een overtuigd lid!) met een deskundige inleiding ‘Piet Thomas en Stijn Streuvels’ van de zeer levendige West-Vlaamse Gezelle-kenner en Streuvels-kenner Karel Platteau (°Vlamertinge, 1951) die uiteraard ook naar het prachtige fotoboek (monografie uitgegeven door het Gemeentekrediet in 1994 toen banken ook nog soms de kunsten financieel steunden!) “Stijn Streuvels, fotograaf” waarin Piet Thomas terecht geprezen wordt als de man die ook het belang en het verband tussen Streuvels als fotograaf en Streuvels als schrijver onderkende. Ziehier wat deze Platteau hierover terecht schreef: “Vanzelfsprekend bestaat er een bijzondere relatie tussen Streuvels’ fotografisch talent en zijn literair wereldbeeld. En precies om dit aspect toe te lichten deed men een beroep op professor Thomas.”
De eenzame hoogte waarop deze Thomas wellicht verblijft te midden van zijn boeken en zijn dikke Bijbels, te midden van zijn psalmen en gregoriaanse gezangen is allicht ook de eenzaamheid van elke erudiet die in de stilte een stem wil horen. De stokkende of welluidende stem van een Oostenrijkse dichter, van een hogere engel en van de moeder Gods zoals in dit door hem vertaalde en verklaarde Marien-Leben. Wie overigens wil opzoeken wat deze gelovige Thomas allemaal heeft geschreven zal werkelijk verwonderd zijn over zoveel werkkracht en zijn niet aflatende aanwezigheid in de meest diverse literaire periodieken en organisaties. Hij was trouwens de stichter en eerste voorzitter van het Stijn Streuvelsgenootschap (hij werd opgevolgd door prof. Marcel de Smedt) dat dit jaar het vijfentwintigste jaarboek liet uitgeven bij Lannoo in Tielt.
Laten we deze priester, professor en genieter dus nog maar lang leven. Want zijn lang leven blijkt ook nog een vruchtbaar leven te zijn.
HENDRK CARETTE
* – Het leven van Maria, Rainer Maria Rilke, vertaling en nawoord Piet Thomas, met een CD waarop u Stan Milbou de vertaalde Rilke-gedichten hoort lezen, Leuven: uitgeverij P, 2019, 32 blz., 17,50 euro, ISBN 978-94-92339-59-1
– Piet Thomas over Stijn Streuvels en de eerste jaren van het Stijn Streuvelsgenootschap , met een inleiding van Karel Platteau, Tielt: Uitgeverij Lannoo, 2019, 127 blz., ISBN 978-94 014-6296 9.