Hoe een scherpe geest alles aanzwengelt

De blauwe Donau

De Donau ontspringt in het Zwarte Woud
en mondt uit in een delta aan de Zwarte Zee.

Solo in Londen

Toen ik er was, was mijn lief er helaas niet.
Zo was ik weer eenzaam in de wijk Soho.

De kwadratuur van de cirkel

Broodthaers, Duchamp, Mariën en Van Maele;
vier kunstenaars met een mooi Marcelleke.

De oorlog in Afghanistan

Door de aanwezigheid van al die Amerikanen in Afghanistan
zijn daar haast geen Afghaanse windhonden meer te vinden.

In de stad Wenen

Het tragische trio bestaande uit Klimt, Kraus en Wittgenstein
walste daar koninklijk en keizerlijk in deze walsende stad.

Brugse humor

Toen mijn vader jong was en in de Steenstraat flaneerde
droeg hij geen hoed; ik doe het nu wel en zo is het goed.

Amélie Nothomb, een schrijfster voor alle Belgen

Eerst was zij al een bleke sombere jonkvrouw
en nu werd zij ook nog een schrijvende barones.

Literaire roddel voor gevorderden

Maarten ’t Hart heeft geen hart voor Connie Palmen.
Maar Connie Palmen ook zeker niet voor deze Maarten.

Stalin en Hitler

De eerste spaarde niemand. Ook zijn eigen zoon Jakov niet.
De tweede spaarde wel Ernst Jünger, maar niet Ernst Niekisch.

De hoog en luid spuitende walvis

De witte walvis en de blauwe vinvis keerden ooit terug van het vasteland
om sinds eeuwen en eeuwen ginds in de wateren te zwemmen en te drijven.

Het geheim van het Zeeuwse licht

Op Walcheren ter hoogte van Domburg boven een hoge zee
zag ik na Jan Toorop en Piet Mondriaan het Zeeuwse licht.

In de jaren zestig van de vorige eeuw

Het gras was toen overal nog blauw. O, en Portland lag in Oregon.
Hier zong toen de wonderman Deroll Adams en speelde op zijn banjo.

Celan en Cioran

Beiden konden op tijd vluchten; de donkere dichter
uit de Boekovina. De scherpe denker uit de Balkan.

Mijn ontologie

Als grootgrondbezitter werd ik onteigend.
Als dichter werd ik het zwijgen opgelegd.

Nescio

Hij wist het wel: een hond moet janken in de nacht.
En een lange spooktrein is zeker geen pleziertrein.

Marja Pruis

Ze heeft mooi krulhaar en een melancholische glimlach.
God verhoede dat zij op een kwaadwillende man valt.

Existentiële vraag

Moet ik mij tot de middeleeuwse Mozes Maimonides wenden?
Of tot de mystieke Meester Eckhart? Of blijf ik bij George Steiner?

Oostende en Brugge

Het verschil tussen deze twee steden moge duidelijk zijn:
de badstad is de witte stad, de zwanenstad is de zwarte.

Multatuliaans idee

Bijna niemand schijnt het te weten, zelf weet ik het ook niet.
Maar de weinigen die het wel weten, zijn het samen zeer eens.

                    Hendrik CARETTE

Het jaar 2025 wordt weer een boerenjaar

Groenland zal weer groener worden zoals ten tijde van de Noormannen.
IJsland zal weer warmer worden dankzij een open vulkaan.
Rinus van de Velde reist weer naar zijn Grand Canyon van verf en karton.
En ik reis weer naar Groenendaal met de tram.
Maar morgen stap ik op de trein om over de Rijn in Düsseldorf te zijn.

Groenland zal weer groener worden en het Zoniënwoud
een echt bomenwoud of een kathedraal van oud hout.
Morgen tijdens dit boerenjaar waarin het goed is om te boeren.
Morgen na mijn morganatisch huwelijk
en de vele zegeningen die ons wachten in dit heerlijk boerenjaar.

Patagonië wordt weer een romantisch Frans koninkrijk
en de Chinezen eten weer opium en lotusbloemen.
In een spelonk van de Pyreneeën worden morgen
de laatste Catharen opgegraven en in Siberië beweert weer
een pope dat hij de Messias is en dat het einde der tijden nabij is.

Hendrik Carette

Vertaling

ZWARTE DICHTER

Zwarte dichter, een maagdenboezem
laat je niet los,
verbitterde dichter, het leven laait
en de stad staat in brand,
en de hemel verdwijnt door de regen,
je pen graaft naar de kern van het leven.

Woud, woud, het wemelt van de ogen
op de vele puntgevels ;
dichters met verwilderde haren
berijden schrijlings honden en paarden.

De ogen rollen, de tongen klakken
de hemellucht vloeit doorheen de neusvleugels
als een blauwe moedermelk ;
ik bengel aan uw monden
vrouwen, harde harteloze harpijen.

ANTONIN ARTAUD
VERTALING: HENDRIK CARETTE

De Franse auteur, tekenaar, theaterregisseur en acteur, verwoed brievenschrijver en poète maudit Antonin Artaud werd in 1896 geboren te Marseille. Zijn leven als schrijver begon in 1923 toen hij brieven zond naar Jacques Rivière van de N.R.F. (Nouvelle Revue Française) nadat deze zijn gedichten geweigerd had. In dit gedicht uit L’Ombilic des Limbes (1927) blijkt al duidelijk zijn getormenteerde geest en zijn virulente poëtica. Zijn originele visie op het theater verwoordde hij in Le théâtre et son double (1938) en ook over Vincent van Gogh schreef hij erg aangrijpend proza in Van Gogh ou le suicidé de la société. Hij overleed in 1948 te Ivry-sur-Seine na een jarenlang verblijf in een psychiatrische inrichting.
Alain Jouffroy schreef over deze dichter o.m. : ‘Quand on a lu Artaud, on ne s’en remet pas.’
H.B.C.

Gedicht

De cultus van het heilig haar

voor Julien Vermeulen

Wie zijn hoofdhaar verliest
verliest langzaam zijn kracht en zijn genade.
Wie geen volle snor draagt, geen ruige knevel
geen Britse bakkebaarden of geen Bijbelse baard
lijkt geen mannelijke betrouwbare man.

Het haar van Christus groeit voor de Christenen gestaag
tot aan de hemelpoort.
Wie kaal is moet bidden, vasten en boeten
als een boeddhist of een ascetische atheïst
Wie erg kaal is doet maar beter dadelijk een bedevaart.

Gezelle werd zo kaal omdat hij zulk een zwaar voorhoofd
had terwijl zijn neef Caesar zowaar zwart krulhaar had.

Hendrik CARETTE

Prozagedicht

Oog in oog met het iconische gelaat van Gogol

                    Ik lees Gogol. Hij is groot. 

                    Richard Minne, Gogol

Zwart sluikhaar bedekt zijn bleek voorhoofd
en zijn onschuldige ogen lachen
boven zijn niezende en snuivende neus
die veel te lang is.

Een krullend snorretje boven zijn fijne dunne mond
siert zijn gekte.
Ook een man kan maagdelijk zuiver zijn
of een zondaar met een innerlijke demon.

De tsaar en de tsarina begrijpen niets van Gogol
en Nabokov, die andere geniale Rus,
weet alles tot in de kleinste details
over deze levende ziel.

die reist van hot naar her in een hotsende kales
als een zieke rusteloze Rus
die reist naar Parijs en naar het heilige Jeruzalem
en ten slotte van Rome naar Moskou, het derde Rome.

Hendrik Carette

Kerstgedicht 2024

De katten van het Kremlin

Met Kerstmis vangen in het Kremlin de katten
nauwelijks nog muizen, vogels en ratten.

Dan krijgen allen van Russische baboesjka’s
heel veel kabeljauw, haring en zelfs kaviaar.

Zij snorren als gevaarlijk dreigende drones
en vallen als katten altijd zacht op hun poten.

Want sinds het bewind van Vladimir Poetin
eten zij geen bevroren proletarisch vreten.

Ach, zonder deze Kremlinkatten zou Moskou
het mooie Moskou niet meer zijn en veel kouder.

Hendrik Carette

Vlucht uit Vlaanderen

Vroeger was hier ook al niet alles beter

                La Flandre est un pays triste et surpeuplé.
                                Henri Michaux

De bokskampioen Karel Sys vluchtte uit Oostende
naar Argentinië en de dichter Henri Michaux
reisde naar Parijs en Ecuador en zelfs naar China.
De hoge ambtenaar Jan Albert Goris werd in New York
onze nasale stem uit Amerika. En de spion Karel Holemans
vluchtte uit Averbode en Mechelen naar Spanje.

De cineast Patrick Conrad vluchtte ten tweeden male
naar Brazilië (hij vond dat het leven hier veel te duur
was geworden) en de romanist en essayist
Eugène van Itterbeek vluchtte uit Leuven naar het rare
land Roemenië en overleed aldaar. En de auteur Ivo Michiels
vestigde zich in het zuiden van Frankrijk.

De schilder Serge Largot vluchtte uit Brussel naar Bonaire.
De sinoloog Simon Leys vluchtte eerst naar Hongkong
en later naar Australië.
De lucide socialist Hendrik de Man vluchtte in het zog
van onze zwijgende koning Leopold de Derde
naar het neutrale, veilige en gezonde Zwitserland.

Hendrik Carette

Missive

Missive voor Renaat Ramon

De bevlogen dichteres Henriette Roland Holst
schreef lang geleden: De zachte krachten
zullen zeker winnen aan ’t eind…

Als dochter van een Hollandse notaris
werd zij een overtuigde marxiste en niet te geloven
maar toch waar: kapelaan Cyriel Verschaeve eerde haar

in 1925 terwijl de zo zachte kameraad Stalin zacht
aan de macht kwam
in ’t Kremlin van het altijd zo koude continentale Moskou.

Hendrik Carette

Vrij vertaald

Het laatste gedicht van Karl Kraus

Vraag mij niet wat ik al die dagen deed.
Ik blijf stom;
en zeg niet waarom.
De stilte is oorverdovend na al dat leed.
Geen zinnig woord komt nog uit mijn mond;
een open wond.
De tijd roteert te snel en nu is al te laat;
niets is nog wat het ooit was.
Elk woord verloor zijn woordwaarde
en de hele wereld werd echt slecht.

(vert. Hendrik Carette)

Flessenpost

Ode aan het oceanische leven

De zeven continenten waren verzonken
en de zeven wereldzeeën overspoelden
de zandheuvels en de woestijnen van de aarde.

Op de rug van mijn glanzende bultrug reed
ik als een surfer
op de wilde golven van een hoog gestegen oceaan.

Mijn geliefde balein en ik dreven op de wateren
als op een plas en doken dan plots
plonzend naar de diepte met parelende luchtbellen.

Alleen de koude eilanden van de Aleoeten
en hier en daar een atol bleven bestaan.

Hendrik Carette